Jak zabezpieczyć infrastrukturę IT w szkołach – poradnik dla dyrektorów i pracowników szkół
Coraz więcej placówek korzysta z komputerów, oprogramowania chmurowego i internetowych platform edukacyjnych, co otwiera nowe możliwości, ale również niesie za sobą ryzyko cyberataków, wycieku danych czy naruszenia prywatności uczniów i nauczycieli.
Obszary które podlegają ochronie i mogą być narażone na ataki to:
- Wrażliwe dane osobowe:
Szkoły przechowują dane uczniów, nauczycieli i rodziców, w tym informacje o wynikach edukacyjnych, numerach PESEL czy danych kontaktowych. Naruszenie bezpieczeństwa tych danych może prowadzić do konsekwencji prawnych i finansowych. - Zagrożenia związane z cyberatakami:
Coraz częściej szkoły stają się celem ataków ransomware, phishingu czy wirusów komputerowych. Takie incydenty mogą paraliżować funkcjonowanie placówek. Praktyka pokazuje, że w wielu firmach (i można domniemywać, że w szkołach) furtką wejściową wirusa był… sekretariat. Dlatego warto szkolić pracowników administracyjnych szkoły z bezpiecznego korzystania ze skrzynek pocztowych - Edukacja online i zdalna:
Popularność platform takich jak Microsoft Teams czy Google Classroom wymaga stosowania odpowiednich zabezpieczeń, aby chronić dane użytkowników i zapewnić bezpieczny dostęp do treści edukacyjnych. Na szczęście oba te środowiska mają świetnie działające systemy zabezpieczeń. Wystarczy ich używać!
Atak – inaczej mówić umyślne lub nieumyślne naruszenie bezpieczeństwa może obrać 3 formy:
- Zablokowanie dostępu do danych – np. zmiana haseł do systemu.
- Zmiana danych – np. poprzez nadpisanie bazy nieprawdziwymi danymi, lub pomieszanie danych wewnątrz bazy
- Wgranie danych fałszywych – w konsekwencji użytkownik nie wie, że dane na których pracuje są błędne, bo system nie pokazuje żadnych zakłóceń działania.
Jak chronić szkolną infrastrukturę IT?
1. Zabezpieczenie urządzeń i sieci
- Zainstalowanie oprogramowania antywirusowego:
Programy takie jak ESET czy Bitdefender oferują kompleksową ochronę przed wirusami, ransomware i phishingiem. Wersje edukacyjne są dostosowane do potrzeb szkół, oferując zniżki i dodatkowe funkcje. - Regularne aktualizacje systemów operacyjnych i oprogramowania:
Nawet najlepsze zabezpieczenia będą nieskuteczne, jeśli urządzenia nie mają zainstalowanych najnowszych aktualizacji. - Zabezpieczenie sieci Wi-Fi:
Sieci szkolne powinny być chronione silnym hasłem, a dostęp dla uczniów i nauczycieli powinien być oddzielony od sieci administracyjnej.
2. Ochrona danych i zarządzanie dostępem
- Wykorzystanie narzędzi chmurowych:
Microsoft 365 Education i Google Workspace for Education oferują wbudowane mechanizmy ochrony danych, takie jak szyfrowanie czy kontrola dostępu. Warto korzystać z tych narzędzi, aby przechowywać dane w bezpieczny sposób. - Zarządzanie użytkownikami:
Przyznawanie dostępu tylko tym użytkownikom, którzy go potrzebują, zmniejsza ryzyko nieautoryzowanego dostępu do danych. - Tworzenie kopii zapasowych:
Regularne tworzenie kopii zapasowych najważniejszych danych to podstawa w razie awarii systemów lub cyberataków.
3. Edukacja i szkolenia
- Podnoszenie świadomości zagrożeń:
Szkolenia dla nauczycieli i uczniów na temat cyberbezpieczeństwa to kluczowy element strategii ochrony. Wspominałam już o szkoleniu pracowników administracyjnych szkoły. Powinni oni wiedzieć, jak rozpoznawać podejrzane e-maile czy unikać zagrożeń online. - Wdrożenie zasad bezpieczeństwa cyfrowego:
Opracowanie i wdrożenie polityki bezpieczeństwa IT w szkole, która określa zasady korzystania z urządzeń, oprogramowania i sieci.
*Najlepszą metodą na zorganizowanie szkoły jest zablokowanie wszystkich możliwych dostępów, a następnie świadome ich udzielanie, przy okazji opisywanie systemu.*
4. Wybór odpowiedniego sprzętu IT
- Komputery poleasingowe:
Komputery poleasingowe są odpowiednio testowane i przygotowane, a przy odpowiedniej konfiguracji oferują pełne wsparcie najnowszych systemów bezpieczeństwa. - Sprzęt z certyfikatami:
Wybierając urządzenia dla szkoły, warto sprawdzić, czy spełniają standardy bezpieczeństwa, takie jak certyfikat ISO 27001 czy zgodność z RODO.
Przykłady rozwiązań do wdrożenia w szkołach
- Microsoft 365 Education:
Umożliwia bezpieczną współpracę nauczycieli i uczniów, oferując narzędzia takie jak Teams, OneDrive czy Outlook, z wbudowanymi mechanizmami ochrony danych. - Google Workspace for Education:
Narzędzie wspierające naukę zdalną i hybrydową, które gwarantuje bezpieczeństwo dzięki zaawansowanym funkcjom zarządzania użytkownikami i danymi. - Oprogramowanie antywirusowe:
ESET: Chroni przed zagrożeniami online, umożliwia zdalne zarządzanie ochroną na wielu urządzeniach.
Bitdefender: Oferuje dodatkowe funkcje, takie jak analiza zachowań, które pomagają przewidywać potencjalne zagrożenia.
- Platformy do zarządzania urządzeniami:
Narzędzia takie jak Microsoft Intune czy Google Admin Console pozwalają zdalnie zarządzać urządzeniami w szkole, zapewniając pełną kontrolę nad ich działaniem.
Bezpieczeństwo IT w szkołach to nie tylko ochrona przed zagrożeniami, ale również zapewnienie ciągłości pracy i nauki w środowisku cyfrowym. Wdrażając odpowiednie narzędzia, edukując nauczycieli i uczniów oraz współpracując z ekspertami, szkoły mogą skutecznie zabezpieczyć swoje systemy i dane.
